Τι αποκαλύπτουν οι 8 Ευρωπαίοι 'ανταγωνιστές' της Ελλάδας

 

Παρ' όλες τις φήμες που κυκλοφορούν κατά καιρούς για την περιβόητη τεμπελιά των Ελλήνων, τα στοιχεία δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Οι Έλληνες εργάζονται τα μακρύτερα ωράρια στην ΕΕ.

Πίνακας 1. Η Ελλάδα έχει το τρίτο μεγαλύτερο ωράριο εργασίας στους πλήρους και μερικής απασχόλησης και το πρώτο στους ελ. επαγγελματίες.

Παρόλα αυτά, το μεγάλο πρόβλημα, είναι η χαμηλή παραγωγικότητα, που φέρνει την Ελλάδα στον πάτο της ΕΕ, πάνω μόνο από τη Γαλλία, η οποία όμως όπως φαίνεται στους προηγούμενους πίνακες, ειδικά στους εργαζόμενους με πλήρες ωράριο, έχει το δεύτερο μικρότερο ωράριο. Πώς λοιπόν οι Έλληνες δουλεύουν τόσο πολύ, παράγοντας τόσο λίγο?

Πίνακας 2. Προτελευταία η Ελλάδα στην παραγωγικότητα, πάνω μόνο από τη Γαλλία, η οποία όπως φαίνεται στον πίνακα 1, στους πλήρους απασχόλησης έχει το δεύτερο μικρότερο ωράριο μετά τη Φινλανδία.

Οι οχτώ χώρες στον παραπάνω πίνακα που σημειώνονται με πορτοκαλί, όπως θα δούμε στη συνέχεια, αποτελούν τους ανταγωνιστές της Ελλάδας από πλευράς κόστους εργασίας. Στον πίνακα, οι έξι από αυτές καταλαμβάνουν από τη δεύτερη μέχρι την έβδομη θέση στην κορυφή.

Πίνακας 3.

Τα πάνω νούμερα του πίνακα, δείχνουν το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε όρους πραγματικής αγοραστικής δύναμης, με βάση τον μέσο όρο ΕΕ27=100. Ο δείκτης αυτός έχει διπλή έννοια: Δείχνει πόσο από το παραγόμενο κατά κεφαλή ΑΕΠ της ΕΕ27 αντιστοιχεί στον Έλληνα, αλλά και πόσο 'μπορεί να αγοράσει' από αυτό, μετρώντας ταυτόχρονα την παραγωγικότητα και την ευημερία. Η Ελλάδα είναι προτελευταία  στην ΕΕ, πάνω μόνο από τη Βουλγαρία. Ο μεσαίος αριθμός, δείχνει το ωριαίο κόστος εργασίας, που στην Ελλάδα αντιστοιχεί στα 14,5 ευρώ, φέρνοντάς την στην ένατη θέση από το τέλος. Οι χώρες που βρίσκονται δεξιά της, είναι οι οχτώ ανταγωνιστές που αναφέραμε παραπάνω: η Μάλτα, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Λετονία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Ο κάτω αριθμός είναι ίδιος με το δείκτη παραγωγικότητας που είδαμε στον πίνακα 2. Στη συνέχεια παρατίθενται μερικά χαρακτηριστικά των εννιά χωρών, που θα μας βοηθήσουν να διαμορφώσουμε τη γενικότερη εικόνα.

Πίνακας 4. Η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη σε έκταση από τους 8 ανταγωνιστές της, κάτω από την Πολωνία και τη Ρουμανία.

Πίνακας 5. Τρίτη η Ελλάδα και στον πληθυσμό, κάτω πάλι από την Πολωνία που έχει περίπου τετραπλάσιο και τη Ρουμανία με περίπου διπλάσιο.

Πίνακας 6. Προσδοκώμενα έτη ζωής και υγιούς ζωής. (WHO)

Πίνακας 7. Πρώτη η Ελλάδα σε πληθυσμό άνω των 65 ετών το 2050 σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε συνδυασμό με τον προηγούμενο πίνακα, η μακροζωία της Ελλάδας μαζί με τον μεγάλο αριθμό 65+, υποδεικνύουν την τεράστια πίεση που θα δεχτεί το ασφαλιστικό, αλλά και τη σοβαρή μείωση του νέου παραγωγικού ιστού.

Ας προχωρήσουμε λοιπόν, να δούμε μερικά πράγματα περί παραγωγικότητας.

Παραγωγικότητα

Η παραγωγικότητα δεν έχει να κάνει όπως ίσως φαντάζονται μερικοί με το πόσες φορές το σφυρί χτυπάει το καρφί ανά λεπτό, αλλά σχετίζεται με ένα σύνολο παραγόντων. Ένα από τα πλέον σημαντικά, είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Αυτό σχετίζεται με την παιδεία (περιλαμβάνοντας την (επανα) - κατάρτιση, τη δια βίου μάθηση, τις δεξιότητες, την ηλικία και την υγεία. Δυστυχώς, σε κανένα από αυτά δεν τα πάμε ιδιαίτερα καλά. 

 

Πίνακας 8. (Λείπει η Κροατία)

Στον υπο-πίνακα 5, η Ελλάδα βρίσκεται 5η στο κατά κεφαλή πραγματικό ΑΕΠ, περίπου στη μέση των οχτώ ανταγωνιστών, με τις Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Βουλγαρία να βρίσκονται από κάτω (δεξιά) και τη Λιθουανία, τη Λετονία και τη Μάλτα από πάνω (η Κροατία λείπει). 

Θα πρέπει να έχουμε υπόψιν, ότι η Λιθουανία και η Λετονία υπήρξαν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία δορυφόροι της, η Κροατία ήταν συστατικό μέλος της Γιουγκοσλαβίας ενώ η Μάλτα ανεξαρτητοποιήθηκε το 1964 παραμένοντας στην Κοινοπολιτεία, έγινε Δημοκρατία το 1974 και οι Αγγλικές βάσεις έκλεισαν το 1979. Αντίστοιχα στην Ελλάδα είχαμε τη Μεταπολίτευση το 1974. Στον επόμενο πίνακα βλέπουμε τις χρονολογίες ένταξης στην ΕΕ.

Πίνακας 9. Η Ελλάδα απέχει πάνω από μια εικοσαετία από την πρώτη πεντάδα και πάνω από τριάντα χρόνια από την όψιμη Κροατία.

Επιστρέφοντας στον προηγούμενο πίνακα, οι υπο-πίνακες 1,3 δείχνουν αντίστοιχα την Ελλάδα στην τρίτη θέση από το τέλος στις δαπάνες για την παιδεία, από τους ανταγωνιστές της καλλίτερη μόνο από τη Ρουμανία και την εξέλιξη των δαπανών στη δεκαετία 2013-2022, όπου η Ελλάδα είναι κάτω από τον μ.ο. της ΕΕ27, ενώ περνάει τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, με την τελευταία όμως να βελτιώνει και να την ξεπερνάει. Ας σημειωθεί ότι οι σχετικές δαπάνες στη χώρα, το 2022, ήταν οι χαμηλότερες (ποσοστό του ΑΕΠ) σε ολόκληρη τη δεκαετία. 

Στον υπο-πίνακα 2, βλέπουμε ότι η Ελλάδα έχει μακράν τη μεγαλύτερη αναλογία φοιτητών/καθηγητών, ξεπερνώντας όχι μόνο τις Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά την Τουρκία και την Β. Μακεδονία. Στον υπο-πίνακα 4, η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία σε ποσοστό πολιτών ηλικίας 16-64 που παρακολουθούν κάποιο τυπικό ή άτυπο πρόγραμμα εκπαίδευσης.

Στην επόμενη τριάδα του πίνακα 10, η Ελλάδα έχει το τρίτο μικρότερο ποσοστό νέων ηλικίας 15-29 ετών στον πληθυσμό της, το δεύτερο μικρότερο ποσοστό νέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο (ο μόνος καλός δείκτης που είδαμε μέχρι στιγμής), και μακράν το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στους νέους.

Πίνακας 10

Αντίθετα με τους 15-29, στις ηλικίες 65+, η Ελλάδα (23%) είναι 5η στην ΕΕ, ενώ από τους 8 ανταγωνιστές είναι κάτω μόνον από τη Βουλγαρία (23,5%).

Πίνακας 11.

Επιπλέον, στη συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι στην κορυφή της ΕΕ με 16,4%. Η αμέσως επόμενη 'ανταγωνίστρια' χώρα είναι η Πολωνία με 10,8% και τελευταία η Μάλτα με 6,4%,

Πίνακας 12.

Πίνακας Πηγή

Η περιορισμένη ανάλυσή μας δεν αποτελεί μια άμεση σύγκριση των εννιά οικονομιών, πράγμα που θα απαιτούσε πολύ πιο εξονυχιστική έρευνα και θα περιλάμβανε περισσότερα στοιχεία, όπως για παράδειγμα την εμπλοκή τους με τις διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος, μέρος των οποίων αποτελεί ως γνωστόν η Ελλάδα.