Ελληνικές επιχειρήσεις: Κέρδος, Μισθοί, Παραγωγικότητα

 

Στους επόμενους πίνακες παρουσιάζεται ένα γενικό περίγραμμα της Ελληνικής επιχειρηματικότητας, συνδέοντας τους παράγοντες: κερδοφορία, παραγωγικότητα και αμοιβές. Αποσαφηνίζεται ότι η σύνθετη ετήσια αύξηση (μεταβολή) CAGR (Compound Annual Growth Rate), δεν είναι άλλη από το γνωστό μας επιτόκιο. Έτσι, όταν μιλάμε για το CAGR της παραγωγικότητας σε μια χρονική περίοδο, αναφερόμαστε στο μέσο ετήσιο ‘επιτόκιο’ της παραγωγικότητας, που περιγράφει τη μεταβολή ανάμεσα στην αρχή και το τέλος της χρονικής περιόδου.

Κέρδος, Παραγωγικότητα, Μισθοί, Επενδύσεις (Μεγ. Ανάλυση)

Μεσαίος Πίνακας: Περιέχει 15 χώρες, συν τον μ.ο. της ΕΕ και της Ευρωζώνης, τροφοδοτημένος με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (2022-2024).

Εδώ, δημιούργησα τον δείκτη:

ο οποίος στη στυλιζαρισμένη του περιγραφή, θα περιέγραφε το πόσο αποτελεσματικά μια επιχείρηση μετατρέπει την Παραγωγικότητα σε Κέρδος. Το Κέρδος, ορίζεται ως: 

όπου ΑΛΠ είναι το Ακαθάριστο Λειτουργικό Πλεόνασμα και ΑΠΑ η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία. Από την άλλη μεριά, η παραγωγικότητα είναι:

όπου ΕΡΓΩ είναι οι εργατοώρες. Συνεπώς, ο δείκτης Χ, είναι

Στον πίνακα, ο Χ βρίσκεται στον άξονα χ, όπου η Ελλάδα βρίσκεται μακράν δεξιότερα, έχοντας τον μεγαλύτερο δείκτη. Τι σημαίνει αυτό?

Έχοντας κατά νου ότι όπως είπαμε 

αν θεωρήσουμε συγκρίνοντας το Χ1 της Ελλάδας με το Χ2 ενός άλλου κράτους ότι μιλάμε για την ίδια Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία, τότε για να ισχύει το Χ1>Χ2, αφού ο παρονομαστής είναι ίδιος, είτε το Ακαθάριστο Λειτουργικό Πλεόνασμα είναι μεγαλύτερο, είτε οι εργατοώρες περισσότερες (ή και τα δύο). Το τελευταίο, ίσως ακούγεται παράταιρο, καθώς οι ΕΡΓΩ συνδέονται στο μυαλό μας με το κόστος. Εδώ όμως, το κόστος τους βρίσκεται στον παρονομαστή (περιέχονται στον υπολογισμό της ΑΠΑ) κι επομένως, μιλάμε για αύξησή τους με το ίδιο κόστος, δηλαδή χαμηλότερες αμοιβές. 

Δεδομένου ότι το ΑΛΠ είναι ουσιαστικά το κέρδος πριν από την αφαίρεση των μισθών και των φόρων, αντιπροσωπεύει την αποδοτικότητα της εταιρείας στη χρήση των πόρων της (αξία παραγωγής μείον ενδιάμεσα κόστη). Αυτή εξαρτάται από την Τεχνολογία, την Καινοτομία, την Εκπαίδευση και Κατάρτιση, τον Εξοπλισμό και τις Υποδομές και την Αποτελεσματική Διαχείριση Πόρων. Όλα όσα δηλαδή υστερούν ‘παραδοσιακά’ οι Ελληνικές επιχειρήσεις, βασιζόμενες στις χαμηλές αμοιβές. Μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε περαιτέρω το ζήτημα, αν γράψουμε τον παραπάνω τύπο ως: 

που σημαίνει ότι σύμφωνα με την υπόθεσή μας, πρέπει να αυξηθεί είτε το κέρδος, είτε οι εργατοώρες (με την ίδια αμοιβή), ή ένα προϊόν χαμηλής προστιθέμενης αξίας να πωληθεί ακριβά. 

Οι Ελληνικές επιχειρήσεις, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της κρίσης δούλευαν με μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους από τον Ευρωπαϊκό μ.ο., ενώ ειδικά ο στόχος των μνημονίων, ήταν μόλις σταθεροποιηθεί η οικονομία (θεωρητικά) να προσελκυσθούν επενδύσεις, με μοχλό έλξης το χαμηλό μισθολογικό κόστος. Στον άξονα y, βλέπουμε το ‘επιτόκιο’ αύξησης των αμοιβών ανά ώρα εργασίας (στο σύνολο της οικονομίας), με την Ελλάδα προτελευταία, πάνω μόνο από την Ουγγαρία. Τέλος, το μέγεθος των φυσαλίδων αντικατοπτρίζει τον μέσο όρο των επενδύσεων (% ΑΕΠ) στο διάστημα 2012-2022, όπου η Ελλάδα είναι τελευταία.

Στον πάνω πίνακα βλέπουμε τους 8 ‘ανταγωνιστές’ μας και τον μ.ο. της ΕΖ20, αφορώντας στο διάστημα 1995-2019. Στο ‘επιτόκιο’ της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας, η Ελλάδα είναι τελευταία (άξονας χ), όπως και των αμοιβών (άξονας y), - όλες είναι πάνω από τον μ.ο. ΕΖ20 - και στην αύξηση των ωρών εργασίας 5η (η Μάλτα είναι 1η με διαφορά). Ως προς το τελευταίο, σε πραγματικές ώρες, η Ελλάδα είναι πρώτη στην ΕΕ και 4η (στον πίνακα, πάνω από την Ελλάδα λείπει η Κολομβία) στις χώρες του ΟΟΣΑ. 

Μέσες πραγματικές ώρες εργασίας

Αύξηση μισθών και πληθωρισμός, 2019-2023 και 2023/2024. (Συνολικά στην Ελλάδα είναι ελαφρώς αρνητική).

 

Απουσίες από την εργασία λόγο ασθένειας. (Τελευταία η Ελλάδα)

Τέλος, παρατηρείται ότι η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Λετονία, έχουν μεγάλο ρυθμό αύξησης της ΑΠΑ, ενώ ταυτόχρονα έχουν μειώσει τις εργατοώρες κι έχουν αυξήσει τις αμοιβές.

Στον κάτω πίνακα (Τριπλός πίνακας), βλέπουμε το 'επιτόκιο' της συμμετοχής του κεφαλαίου και της εργασίας στο Συνολικό Παράγοντα Παραγωγικότητας, (άξονες x, y) και στο μέγεθος αντικατοπτρίζεται (με άλλη μορφή) το ‘επιτόκιο’ κέρδους, για το διάστημα 2000-2021. Η Ελλάδα, είναι τελευταία στο επιτόκιο κεφαλαίου, πρώτη στην εργασία και μοναδική με αρνητικό πρόσημο στην πορεία του κέρδους, που δείχνει ότι η παρούσα οικονομική διάρθρωση μακροχρόνια δεν είναι βιώσιμη.

Συνοψίζοντας, εφόσον οι Ελληνικές επιχειρήσεις κατορθώνουν να πετυχαίνουν κέρδος υψηλότερο του μέσου όρου της ΕΕ27 παράγοντας προϊόντα χαμηλής προστιθέμενης αξίας βασιζόμενες στο χαμηλό μισθολογικό κόστος και στις αυξημένες ώρες εργασίας, δεν έχουν λόγους να αλλάξουν αυτό το μοντέλο, πράγμα που αντικατοπτρίζεται από το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο επενδύσεων.

Συνολικά ποσοστά επενδύσεων

Εξαγωγές προϊόντων/υπηρεσιών υψηλής/μεσαίας τεχνολογίας

Εμπόδιο στις επενδύσεις βέβαια, αποτελούν τα υψηλά επιτοκιακά περιθώρια, οι περίπλοκη και αργή γραφειοκρατία και ο 'αποκλεισμός' τον ΜμΕ από τις χρηματοδοτήσεις που σημειώνεται στις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, αρνητικό ρόλο παίζει η αδιαφάνεια, με χαρακτηριστική περίπτωση τους Δημόσιους διαγωνισμούς (το 50% το 2023 είχαν μόνο έναν υποψήφιο ανάδοχο).

Επιτοκιακά περιθώρια

Φυσικά, μεγάλο ρόλο έπαιξαν η χρεοκοπία, οι μνημονιακές πολιτικές και ή μειωμένη εμπιστοσύνη στην Ελληνική οικονομία.