Η αύξηση των αμοιβών στο σύνολο της οικονομίας

Ακόμα μια επιβεβαίωση: Το μοντέλο της πραγματοποίησης υψηλών κερδών, παράγοντας προϊόντα χαμηλής προστιθέμενης αξίας, βασισμένο στο χαμηλό μισθολογικό κόστος (σχετικά, εδώ).

Στον μεγάλο πίνακα, βλέπουμε την εξέλιξη των αμοιβών σε ολόκληρη την οικονομία, των κρατών ‘τσικό’, στα οποία με βεβαιότητα πλέον ανήκουμε κι εμείς. Οι δύο επιφάνειες (ροζ και γκρι) στο φόντο, αναπαριστούν τους δύο πρωταθλητές, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, με αύξηση στο διάστημα 1995-2019, κατά 14,73 και 13,7 φορές αντίστοιχα (τιμές σε μαύρο φόντο). Τα υπόλοιπα, διαβάζονται από κάτω προς τα πάνω: Κάτω, η ΕΕ27 (1,95 φορές), πράγμα λογικό, αφού ως σταθμισμένος μέσος όρος επηρεάζεται από τις αναπτυγμένες χώρες, των οποίων οι μισθοί είναι ήδη υψηλοί – όπως και το ΑΕΠ -, με αποτέλεσμα να αυξάνονται συγκριτικά, με πολύ πιο αργούς ρυθμούς. Από την άλλη, ίσως είναι κι ένας από τους λόγους της παρούσας δυσαρέσκειας. Όπως και να ‘χει, τελευταία είναι η Ελλάδα, με αύξηση  2,5 φορές σε 24 χρόνια χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν ο πληθωρισμός[1]…

Στο εσωτερικό πινακάκι, βλέπουμε τον μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης (CAGR) των αμοιβών της κάθε χώρας, τον συνολικό μέσον όρο ετήσιας αύξησης και τον διάμεσο (μπάρες, τιμές κάτω). Αντίστοιχα, η γραμμή δείχνει τον ρυθμό αύξησης της περιβόητης προστιθέμενης αξίας (λείπει της Τσεχίας). Εκεί η Ελλάδα, όχι μόνο είναι μακράν τελευταία, αλλά το ομολογουμένως χαμηλό μισθολογικό κόστος αυξάνεται με μεγαλύτερο ετήσιο ρυθμό από την ΑΠΑ (3,9% έναντι 2,7%). Αντίθετα, στην ΕΕ27, ο ρυθμός αύξησης της προστιθέμενης αξίας ξεπερνάει τον ρυθμό του μισθολογικού κόστους (3,3% έναντι 2,8%).

Είναι σαφές, ότι τα λεγόμενα περί αλλαγής παραγωγικού μοντέλου και τα ρέστα, αποτελούν ζητούμενα μισό αιώνα τώρα. Υπάρχουν γραμμένα στις εκθέσεις του ΟΟΣΑ από τις δεκαετίες του 80 και του 70. Όμως, ο ολιγοπωλιακός χαρακτήρας της Ελληνικής αγοράς, δεν έχει δυσάρεστες συνέπειες μόνο στις τιμές, αλλά στην ανταγωνιστικότητα και στην καινοτομία, φρενάροντας οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να κλονίσει το υπάρχον status. Επιπλέον, αποτελεί το λόγο που πολλοί δεν εμπιστεύονται, ή ακόμα και αποστρέφονται τον ιδιωτικό τομέα. Η τηλεφωνία δίνει το παράδειγμα, με τον Έλληνα καταναλωτή να πληρώνει συστηματικά εδώ και χρόνια, τις ακριβότερες τιμές για τις χειρότερες υπηρεσίες[2]. Το πρόσφατο ‘άνοιγμα της ενέργειας στην αγορά», είναι ακόμα ένα παράδειγμα. Τα επιτοκιακά περιθώρια των τεσσάρων ‘συστημικών τραπεζών’, ένα άλλο[3]. Δε φταίει μόνο το δημόσιο και η γραφειοκρατία. Είναι και η νοοτροπία των (οικογενειακών) επιχειρήσεων, όπως και η διαπλοκή με τους κρατικούς μηχανισμούς. Μια ασθένεια που όντως δεν έχει γιατρειά, όταν η πολιτική βούληση απουσιάζει. Το κράτος, με ένα πάτημα κουμπιού, μπορεί να μάθει τα περιουσιακά στοιχεία, τις οφειλές, τις καταθέσεις και πολλά άλλα για κάθε πολίτη. Δεν μπορεί να δημιουργήσει μισό αιώνα τώρα διαφανείς διαδικασίες και αποτελεσματικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς στους δημόσιους διαγωνισμούς, ή στη διακίνηση του δημόσιου πλούτου? Αλλά ποιοι να το πράξουν? Αυτοί που χρειάστηκαν καμιά δεκαετία για να εφαρμόσουν στη Βουλή το πόθεν έσχες?  Αυτοί που αρνήθηκαν τη δημοσιοποίηση στη Βουλή των μισθών των ΔΥ, υποστηρίζοντας ότι είναι προσωπικά δεδομένα? Αυτοί που επέτρεψαν την καταπάτηση του 92% των δημόσιων εκτάσεων (βλ. σημείωμα στο τέλος) χωρίς να ανοίξει ρουθούνι? Κομματάκι δύσκολο το κόβω.

---

[1] Ο πληθωρισμός της Ελλάδας στο διάστημα 1995-2019, υπολογίζεται στο 94,81% και η πραγματική (αποπληθωρισμένη) αύξηση των αμοιβών στο σύνολο της οικονομίας, από 251% διαμορφώνεται στο 129%.

[2] Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.) διεξήγαγε ωστόσο έρευνα για τη σταθερή τηλεφωνία και τα βρήκε όλα περίφημα, ενώ ο πρόεδρός της έχει χαρακτηρίσει πολλάκις τα περί ακρίβειας «υπερβολές».

[3] Η σχετική έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού που εκπονήθηκε επί προεδρίας του κ. Λιανού, - από τις μεγαλύτερες που έχουν διεξαχθεί για τράπεζες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο -, εξαφανίστηκε μαζί του, αφήνοντας πίσω της ένα πρόστιμο χάδι, που πληρώθηκε από τις νέες προμήθειες επί των καταθέσεων. Τώρα, η ‘νέα’ Επιτροπή εκκινεί εκ του μηδενός, έρευνα για τα επιτοκιακά περιθώρια…

-------

Περί των Δημοσίων Εκτάσεων

Ακόμα ένα success story για το Δημόσιο και συγκεκριμένα για την Εταιρεία Διαχείρισης Ακινήτων Δημοσίου. Το ενδιαφέρον μου προσέλκυσε συγκεκριμένη αναφορά στο Spring 2024 Economic Forecast: A gradual expansion amid high geopolitical risks της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου στο τέλος, θίγοντας τους πιθανούς κινδύνους, αναφέρει: «The fiscal outlook remains subject to risks. Downside risks stem from pending legal cases, most notably the litigation cases against the Public Properties Company (ETAD)».

Η γενική εντύπωσή μου περί ΕΤΑΔ δεν ήταν κολακευτική, δεδομένου ότι όταν πρωτοεπισκέφτηκα την ιστοσελίδα της, υπήρχε διαδραστικός χάρτης με όλα τα ακίνητα σημειωμένα, ο οποίος μετά από δύο μέρες εξαφανίστηκε. Ακόμα χειρότερο βέβαια είναι ότι το 92% των δημόσιων εκτάσεων έχει καταπατηθεί και ως γνωστόν, βγαίνει τώρα στο σφυρί με μεγάλες εκπτώσεις και διευκολύνσεις στους δικαιούχους. Την εξαιρετική αυτή διαχείριση, συμπληρώνει η πρόσφατη υπόθεση της δωροληψίας υπαλλήλων της εταιρείας, με διαφυγόντα κέρδη ύψους 400.000 ευρώ. Σημειώνεται, ότι η σχετική εσωτερική έρευνα διενεργήθηκε από ιδιωτική εταιρεία, καθώς όπως φαίνεται δεν υφίσταται δημόσιος ελεγκτικός μηχανισμός δυνάμενος να εισχωρήσει στα έγκατα του οργανισμού.

Οι δικαστικές περιπέτειες της ΕΤΑΔ κορυφώνονται στην υπόθεση του επιχειρηματία κ. Μαντωνανάκη, για τη σύμβαση μίσθωσης που σύναψε µε τον ΕΟΤ, για έκταση 326 στρεµµάτων στο Λαγονήσι, διάρκειας 77 ετών. Ο ξενοδόχος ζητάει αποζημίωση για διαφυγόντα κέρδη των ετών 2010-2020 από τη µη παράδοση της ακώλυτης χρήσης της παρακείµενης έκτασης, έχοντας κερδίσει ως τώρα 8 σχετικές αγωγές. Οι προβλέψεις της εταιρείας για δικαστικά έξοδα, προσδιορίστηκαν το 2022 στα 257 εκ. ευρώ. Το αντίκτυπο στον ισολογισμό της ΕΤΑΔ ήταν άμεσο, καθώς από 25 εκ. κερδοφορία το 2021, την επόμενη χρονιά κατέγραψε ζημία 210,5 εκ., ενώ τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας κατήλθαν σε 946,18 εκατ. έναντι 1,12 δισ. της προηγούμενης χρήσης.

Αποτέλεσμα ήταν να αναλάβει τα ινία η νέα διευθύνουσα σύμβουλος της ΕΤΑΔ, κα Ηρώ Χατζηγεωργίου, που μεταξύ άλλων φέρεται πως κατάφερε να αυξήσει άμεσα τα έσοδα κατά σχεδόν 30%, κυρίως από μισθώματα που αποτελούν το 70% του τζίρου και αυξήθηκαν κατά 26,4%. Πιθανότατα και οι τρέχουσες πωλήσεις των καταπατημένων να είναι δική της ιδέα, στην προσπάθεια να εξευρεθούν μετρητά για τα επερχόμενα δικαστικά έξοδα.

Όταν φτάνει η κακοδιαχείριση του Δημοσίου να φιγουράρει στους οικονομικούς κινδύνους που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εν έτη 2024, μάλλον πηγαίνουμε σημειωτόν εδώ και πολλά χρόνια.